ج: دبیرخانه
دبیرخانه متشکل از مدیر کل و کارکنان فنی و اداری لازم برای سازمان است. مدیر کل عالی ترین عضوفنی و اداری سازمان است که با پیشنهاد هیات اجرایی به مجمع بهداشت،توسط این رکن انتخاب می شود و برای یک دوره ی پنج ساله فعالیت میکند. مدیر کل نقش دبیرکل در اجلاس مجمع بهداشت وهئیت اجرایی را دارد.مدیرکل و کارکنان سازمان در انجام وظایف خود تنها از سازمان دستور می گیرند و تحت نفوذ هیچ کشوری نباید قرار داشته باشند و تنها بر اساس موقعیت بینالمللی خود انجام وظیفه میکنند. مهمترین وظایف مدیرکل سازمان عبارتند از:
۱) تهیه گزارش های مالی و تعیین بودجه سازمان و ارائه آن به هیات اجرایی
۲) استخدام کارمندان دبیرخانه طبق آیین نامه ی استخدامی تصویب شده توسط مجمع بهداشت (نکته حائز توجه در استخدام کارمندان این است که برای حفظ جنبه بینالمللی بودن دبیرخانه تا حد ممکن کارمندان باید بر اساس تقسیم جغرافیایی استخدام شوند)
۳) ارتباط مستقیم با سایر سازمان های بینالمللی که در قلمرو صلاحیت سازمان بهداشت جهانی فعالیت میکنند[۵۳].[۵۴]
د: نهادهای منطقه ای[۵۵]
مجمع بهداشت مناطق جغرا فیایی ایجاد کردهاست که در این مناطق با موافقت اکثریت دولتهای عضو نهادهای منطقه ای (سازمان های منطقه ای) ایجاد میشوند و همین امر یکی از خصوصیات بارز سازمان بهداشت جهانی است که با ایجاد نهادهای منطقه ای موجب عدم تمرکز شده تا از این طریق با ایجاد نهاد های منطقه ای که مخصوص منطقه ی جغرافیایی خاصی است به اهداف خود که همان سلامت و بهداشت است دست پیدا کند. لازم به ذکر است در هر منطقه ی جغرافیایی تنها یک نهاد منطقه ای ایجاد می شود و بر اساس ماده ۴۵ اساسنامه این نهادهای منطقه ای جز لاینفک سازمان جهانی بهداشت میباشند. هریک از این نهادها دارای یک کمیته و یک دفتر میباشد[۵۶].[۵۷]
کمیته ها متشکل از نمایندگان کشورهای عضو همان منطقه میباشد اما در اساسنامه سازمان حق عضویت در این کمیته ها برای سرزمینهایی که مسئولیت اداره ی روابط بینالمللی خود را ندارند،محفوظ دانسته شده است و پذیرش آن ها را به عنوان اعضای کمیته تحت شرایطی قابل قبول دانسته است.[۵۸]
کمیته ها در راستای اهداف سازمان عمل میکنند البته این کمیته ها تنها در مناطق خود میتوانند اقدامات لازم را انجام دهند.از جمله مهمترین وظایف این کمیته ها عبارت است از:
۱) تنظیم خط مشى حاکمه بر موضوعاتى که داراى خصیصه منحصراًً منطقهاى مىباشد.
۲) سرپرستى فعالیتهاى اداره منطقهاى.
۳) پیشنهاد دعوت کنفرانسهاى فنى به اداره منطقهاى و کارهاى اضافى یا تحقیقاتى در موضوعات بهداشتى که بنا به نظر کمیته منطقهاى مقاصد سازمان را در منطقه مذبور ترویج نماید.
۴) همکارى با کمیتههاى منطقهاى مربوطه ملل متحد و کمیتههاى مربوطه آژانسهاى اختصاصى و همکارى با سازمانهای بین المللى منطقهاى دیگرى که داراى علائق مشترک با سازمان مىباشند.
۵) دادن نظر مشورتى درباره موضوعات بهداشت بین المللى که حائز ارزش وسیعتر از ارزش منطقهاى است به سازمان از طریق دبیر کل.
۶) توصیه به تخصیص بودجه منطقه اضافى به حکومتهای منطقه مورد نظر در صورتى که سهمى که از بودجه مرکزى سازمان بدان منطقه اختصاص داده شده است براى اجراى وظائف منطقهاى کافى نباشد.
۷) انجام وظائف دیگرى که ممکن است مجمع بهداشت، هیئت اجرایی، یا مدیر کل به کمیته منطقهاى واگذار نماید.[۵۹]
دفاتر منطقه ای یکی از ارکان اداری کمیته منطقه ای است که زیر نظر مدیرکل سازمان اداره می شود. مدیر دفتر منطقه ای از سوی هیئت اجرایی و با موافقت کمیته محلی انتخاب می شود و مهمترین وظیفه ی این دفاتر اجرای تصمیمات مجمع بهداشت و هیئت اجرایی در آن منطقه میباشد.
سازمان جهانی بهداشت هم اکنون دارای شش دفتر منطقه ای است که این دفاتر منطقه ای عبارتند از:
۱-دفتر منطقه ای آفریقا
۲- دفتر منطقه ای کشورهای مدیترانه شرقی
۳- دفتر منطقه ای آمریکا
۴-دفتر منطقه ای اروپا
۵-دفتر منطقه ای جنوب شرق آسیا
۶-دفتر منطقه ای پاسفیک غربی (غرب اقیانوس کبیر)[۶۰]
ایران هم عضو دفتر منطقه ای کشورهای مدیترانه شرقی است که دفتر اصلی آن درقاهره است و هم اکنون بیست و سه کشور که اکثرا کشورهای مسلمان هستند زیر نظر این دفتر فعالیت میکنند.[۶۱]
گفتار سوم: اهداف و وظایف سازمان بهداشت جهانی
یکی از حقوق اساسی هر انسانی صر ف نظر از نژاد ،مذهب و عقاید سیاسی و … این است که به بالاترین استاندارد بهداشتی دست پیدا کند و همین سلامتی است صلح و امنیت جهانی را تامین میکند از این رو همان طور در قبل گفته شد هدف اصلی سازمان جهانی بهداشت که در ماده ۱ اساسنامه سازمان هم به آن اشاره شده است دستیابی همه آحاد مردم به بالاترین سطح ممکن سلامت میباشد و مطابق تعریفی که مقدمه اساسنامه سازمان در مورد سلامت ارائه گردیده سلامت تنها به معنی نبود بیماری یا ناتوانی نیست بلکه یک وضعیت کامل فیزیکی، روانی و اجتماعی رفاه است.در راستای همین هدف است که سازمان جهانی بهداشت دسترسی کلیه ملتها را به معلومات و تجارب پزشکی را ضروری میداند و عدم تساوی در این زمینه را خطری برای کل دنیا میداند و برای رسیدن به این هدف وظایفی را برای خود ترسیم کردهاست.[۶۲]که این وظایف عبارتند از:
۱) عمل به عنوان مقام هدایت کننده و هماهنگ کننده بهداشت بین المللى.
۲) ایجاد و حفظ همکارى با سازمان ملل متحد، آژانسهاى اختصاصى، ادارات بهداشت دولتى، گروههاى حرفهاى و سازمانهاى دیگرى که مقتضى تشخیص داده شود؛
۳) کمک به دولتها در تقویت خدمات بهداشتى به درخواست آن ها؛
۴) تهیه کمکهای فنى مقتضى و در موارد اضطرارى، کمکهاى لازم به درخواست یا قبول دولتها؛
۵) تدارک یا کمک به تدارک خدمات بهداشت و تسهیلات براى گروههاى ویژه، مانند مردم سرزمینهاى تحت قیومت، بدرخواست ملل متحد؛ (لازم به ذکر است در سال ۱۹۹۴ سرزمینهای تحت قیمومیت استقلال پیدا کردند)
۶) ایجاد و حفظ خدمات ادارى و فنى که ممکن است مورد لزوم باشد، از جمله خدمات همه گیر شناسی و آمارى؛
۷) انگیختن و پیش بردن اقدامات براى ریشه کنى بیمارىهاى فراگیر و سایر بیماریهای بومى؛
۸) ترویج جلوگیرى از صدمات اتفاقى با همکارى با سایر آژانسهاى اختصاصى هرجا که ضرورى باشد؛
۹) ترویج بهبود تغذیه، مسکن، بهداشت، تفریح، شرایط اقتصادى و شرایط کار و سایر جنبههاى بهداشت محیطى با همکارى با سایر آژانسهاى اختصاصى هر جا که ضرورى باشد.
۱۰) ترویج همکارى میان گروههاى علمى و حرفهاى که به پیشرفت بهداشت خدمت مىکنند.