“
۱ – ۲ اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
با توجه به این که توسعه و پیشرفت در انرژی هسته ای در دست یابی به رشد اقتصادی و اقتدار جهانی تأثیر بسزایی خواهد داشت ، توسعه نیروگاهی همواره یکی از مهم ترین دغدغه های کشورهای در حال توسعه بوده است . امروزه دستیابی به زوایای مختلف علوم و تکنولوژی هسته ای مسالمت آمیز ، و ایجاد زمینههای کاربردی آن ، میتواند به عنوان یک شاخص پیشرفت و پایداری سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی برای هر کشوری به شمار آید . همچنین میتواند نمایانگر سطح دانش و توان بالای دانشمندان آن جامعه باشد . در ایران سابقه فعالیت های هسته ای به بیش از ۴۰ سال میرسد . امروزه ، تجربه مشکلات زیست محیطی تنها به کشورهای توسعه یافته محدود نمی شود بلکه اکثر کشورهای جهان ( از جمله ایران ) را نیز در بر میگیرد ( کاستلز ، ۱۳۸۴ : ۱۴۸ ) . اگر چه در اصل پنجاهم قانون اساسی تصریح شده که « در جمهوری اسلامی ایران ، حفاظت از محیط زیست که نسل امروز و نسل های بعدی باید در آن حیات ر به رشدی داشته باشند ، وظیفه عمومی تلقی میگردد . از این رو ، فعالیت های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن ملازمه پیدا کند ، ممنوع است » با این وجود آلودگی هوای شهرهای صنعتی ایران ، آتش گرفتن جنگل ها و سرازیر شدن شیرابه زباله ها و پساب فاضلاب های صنعتی به داخل رودخانه ها و غیره از جمله مشکلات زیست محیطی هستند که از چشم هیچ انسان متفکری پنهان نیستند .
افزایش روز افزون مصرف سوخت های فسیلی طی دو دهه اخیر و ایجاد انواع آلاینده های خطرناک و سمی ، و انتشار آن در محیط زیست انسان ، نگرانی های جدی و مهمی برای بشر در حال و آینده به دنبال دارد . بدیهی است که این روند به دلیل اثرات مخرب و مرگبار آن در آینده تداوم چندانی نخواهد داشت . از این رو به جهت افزایش خطرات و نگرانی های تدریجی در مورد اثرات مخرب انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از کاربرد فزاینده ی انرژی فسیلی ، واضح است که انرژی هسته ای به عنوان یکی از رهیافت های زیست محیطی برای مقابله با افزایش دمای کره زمین و کاهش آلودگی محیط زیست یاد می شود . همچنان که آمار نشان میدهد ، در حال حاضر نیروگاه های هسته ای جهان با ظرفیت نصب شده فعلی توانسته اند از سالانه از انتشار هشت درصد از گازهای دی اکسید کربن در فضا جلوگیری کنند . در این راستا چنانچه ظرفیت های در دست بهره برداری فعلی برق کل نیروگاه های هسته ای ، ازطریق نیروگاه های سوخت فسیلی تأمین می شد ، سالانه بالغ بر ۱۸۰۰ میلیون تن دی اکسید کربن ، چندین میلیون تن گازهای خطرناک دی اکسید گوگرد و نیتروژن ، حدود ۷۰ میلیون تن خاکستر ، و معادل ۹۰ هزار تن فلزات سنگین در فضا و محیط زیست انتشار می شد که مضرات آن غیر قابل انکار است . لذا در صورت رفع موانع و مسایل سیاسی مربوط به گسترش انرژی هسته ای در جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه و جهان سوم ، این انرژی در دهه های آینده نقش مهمی در کاهش آلودگی و انتشار گازهای گلخانه ای ایفا خواهد نمود . هر چند دیدگاه های منفی نیز نسبت به تولید برق از انرژی هسته ای وجود دارد که ممکن است در ارتباط با مسایل سیاسی و یا احتمالات بروز فاجعه های زیست محیطی باشد. بنابرین شرایط لازم برای حفاظت مردم ، نسل های آینده و محیط زیست در برابر اثرات زیان آور پرتوها از اهمیت ویژه ای برخوردار است .
احتمال اندکی وجود دارد که نیروگاه های هسته ای ، دچار شکست فاجعه باری شوند اما بعضی متخصصان به تجربه شکست نیروگاه های هسته ای اشاره میکنند که میتواند مخاطرات وسیعی را به وجود آورد . وقوع بدترین فاجعه قابل تصور در نیروگاه هسته ای پیامدهای بسیاری را به دنبال دارد ، زیرا پیامدهایی که به سلامت افراد وارد می شود ، دامنه ای وسیع و دراز مدت دارد ( نظیر چرنوبیل ، فوکوشیما) . پیامدهای حاصل از وقوع خرابی در سیستم نیروگاه های هسته ای را ناخواسته مردم تحمل میکنند .
موضوع ضرورت اجرا و نیاز به احداث طرحهای نیروگاهی در بطن اهداف اینگونه طرح ها نهفته است بدین معنی که اصولاً اهداف طرحها در جهت پاسخ به نیازهای موجود میباشد . حصول اطمینان از استفاده ایمن از انرژی هسته ای با در نظر گرفتن دو اصل حداکثر ایمنی معقول قابل دستیابی و حداکثر پرتو گیری معقول قابل دستیابی ، در راستای حصول اطمینان از ایمنی و سلامت مردم . هدف از ارائه این بخش در ارزیابی ، آگاه نمودن مخاطبین گزارش ارزیابی ، به اهمیت طرح میباشد . به عبارتی اجرای هر طرح با بروز یکسری اثرات مثبت و منفی در محیط زیست همراه میباشد ، لیکن اجرای برخی از طرح ها با ابعاد وسیعی از اثرات و پیامدهای منفی زیست محیطی همراه میباشد که پذیرش آن ها در محیط بدون آگاهی از ضرورت اجرای آن به هیچوجه مقبول نمی باشد و یا برعکس ممکن است مسئولین و تصمیم گیرندگان با آگاهی کافی از ضرورت اجرای طرح ، به این نتیجه برسند که اجرای این طرح با این ابعاد تخریب یا آلودگی توجیه نداشته وضرورت دارد مجریان طرح برای مقبولیت آن، گزینه های دیگری را مد نظر قرار دهند . از این رو می توان ضرورت ارائه پژوهش حاضر را در قالب زیر طبقه بندی کرد :
-
- اهمیت محیط زیست چه در ابعاد محلی ، منطقه ای یا ملی و چه در بعد بینالمللی ضرورت توجه علمی به عوامل مختلف به ویژه نقش عوامل انسانی در تخریب محیط زیست را به همراه داشته است . با افزایش نگرانی ها در خصوص تغییر اقلیم ، درک مناسب از انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از نیروگاه های مختلف تولید برق با دیدگاه محیط زیستی ضروری است .
“