و…
گروه ج
۱ ۲ ۳ ۴
گروه ب
۱ ۲ ۳ ۴
گروه الف
۱ ۲ ۳ ۴
گروههای تخصصی
گروه تخصصی (۳)
۳ ۳ ۳ ۳
گروه تخصصی (۲)
۲ ۲
گروههای تخصصی (۱)
۱ ۱ ۱ ۱
گروههای اولیه
تقسیم به گروههای ۴ تا ۶ نفره
فرایند روش جیگ ساو(بهرنگی و آقایاری، ۱۳۸۳).
بنابرین روش جیگ ساو به طور خلاصه به این صورت است که: کلاس درس به گروههای ۴ نفره تقسیم می شود. و در هر گروه هر یک از افراد بخشی از کار یا موضوع را برای مطالعه برعهده میگیرد، گروههای اولیه ۴ نفره برای تشکیل تیم های تخصصی تقسیم میشوند و سپس گروه متشکل از افراد تخصصی به بحث در فهم و یادگیری مطلب تلاش می نمایند و ماحصل یادگیری را به گروه اولیه ارائه میکنند و از دیگر اعضای گروه اولیه نیز که همین فرایند را دنبال نموده اند مطالبی را یاد می گیرند(بنت واستوان[۱۴]، ۱۹۹۱). بعد از اجرای این فرایند معلم بایستی به ارزیابی میزان یادگیری دانش آموزان در موضوعات مد نظر بپردازد. بایستی برآورد نماید که آیا همه دانش آموزان در فرایند یادگیری فعالیت داشته اند یا خیر؟ علاوه بر این بایستی از دانش آموزان نیز خواسته شود که به ارزیابی آموخته های خود و دیگر اعضای گروه اقدام نمایند و سپس بایستی اهداف و مباحث یادگیری برای جلسه بعد را مشخص نمود و جلسه درس را خاتمه داد. براین اساس روش جیگ ساو یک متد ویژه مشارکتی است که نزدیک به سه دهه پیشینه موفقیت و سودمندی را در ابعاد مختلف تربیت به همراه دارد، توانسته است در کاهش تضادها و نابرابری های نژادی، ایجاد جو مثبت و پویای یادگیری، نقش ارزنده ای را ایفا نماید(رابرت، ۲۰۰۷).
۶- روش آموختن با هم[۱۵]
این شیوه را جانسون و جانسون در سال ۱۹۸۷ ابداع نموده اند در این روش دانش آموزان در گروههای ناهمگن ۴ تا ۵ نفره مشغول انجام تکالیف خود میشوند. نتایج کار گروهی روی یک ورقه منعکس می شود و مبنای دریافت نمره یا روش های گروهی همین کار مشترک است محور اصلی موفقیت در این روش یادگیری مشارکتی فعالیتهای درون گروهی مشترک و تشکیل جلسه های مباحثه منظم درباره ی چگونگی بهتر انجام دادن یک کار گروهی است.
۷- روش پژوهش گروهی
این روش به وسیله ی شلوموشاران و بیل شاران در دانشگاه تلاویو طراحی شد این روش در اصل یک طرح عمومی اداره ی کلاس درس است که بر طبق آن دانش آموزان در گروههای کوچک با بهره گرفتن از روش های مشارکتی بحثهای گروهی و برنامه ریزی مشارکت فعالیت میکنند در این روش دانش آموزان به گروههای ۲ تا ۶ نفره تقسیم میشوند. پس از انتخاب عنوان مورد مطالعه هر گروه آن را به بخشهای کوچکتر تقسیم میکند و هر بخش را یکی از اعضاء مطالعه میکنند در آخرین مرحله هر یک از گروه ها مجموع آموخته ها و یافته های خود را به صورت یک کار گروهی به بقیه کلاس ارائه میدهند.
مقایسه فعالیت های گروههای مشارکتی با فعالیت های گروههای کوچک
گروههای هموار
گروههای کوچک
همبستگی مثبت وجود دارد یا همه نجات می یابیم یا همه غرق میشویم. گفتگوی رو در درو
هیچ همبستگی ای وجود ندارد دانش آموزان معمولاً برای خودشان کار میکنند. و به ندرت جواب هایشان را با یکدیگر مقایسه میکنند.
پاسخگویی فردی وجود دارد هر دانش آموز باید بر تمام مطالب مسلط باشد.
بازخورد را به روی دوش دیگران گذاشتن بعضی از دانش آموزان اجازه میدهند تمام یا بیشتر کار را دیگران انجام دهند.
معلم مهارت های اجتماعی لازم را برای کار گروهی آموزش میدهد.
مهارت های اجتماعی را به طور نظامند نمی آموزند.
معلم رفتار دانش آموزان را زیر نظر دارد. بازخورد و بحث درباره رفتار دانش آموزان
رفتار دانش آموزان مستقیماً مورد مشاهده قرار نمی گیرد معلم اغلب با دانش آموزان دیگر کار میکند و یا درس جلسه ی بعد را آماده میکند هیچ نوع گفتگویی در مورد این که دانش آموزان چطور با یکدیگر کار کردند انجام نمی شود حداکثر ممکن است گفته شود کار خوبی بود سعی کنید دفعه ی دیگر در هنگام کار کمتر شلوغ کنید.
مقایسه فعالیت های گروههای مشارکتی با فعالیت های گروههای کوچک: الیس و والن(ترجمه رستگار و ملکان، ۱۳۷۹).
گروههای مشارکتی با مشخصه ها و ویژگیهایی که برای این نوع یادگیری برشمرده شد از سایر گروههای بدون رویکرد مشارکتی متمایز میگردند. الیس و والن(ترجمه رستگار و ملکان) تفاوت فعالیت در گروههای کوچک را با گروههای همیار به شرح جدول زیر توصیف می نمایند؛ جاکوبز[۱۶] و همکاران(۲۰۰۲) برخی تفاوت های میان آن کلاسهایی که تشویق کننده ی مشارکت و همیاری میباشند و آن کلاسهایی که منع کننده ی مشارکت میباشند را به شرح جدول زیر ذکر می نمایند؛ (به نقل از قلتاش، ۱۳۸۳).
کلاسی که منع کننده مشارکت است.
کلاس درس مشارکتی
نگاه به نوشته ی خودتان کنید.
به آنچه که همردیفان انجام میدهند نگاه کنید تا از آنان یاد بگیرید به آن ها کمک کنید و با ایده های آن ها شریک شوید.
با بغل دستی خود صحبت نکنید.
با بغل دستی به منظور مبادله ی ایده ها، مباحث، توضیح دادن پیشنهاد کردن و سئوال کردن هم صحبت شوید.
کار خود را انجام دهید و بگذارید همه کارشان را انجام دهند.
در کار خود با دیگران سهیم شوید به گونه ای که کاری که با هم انجام می دهید بهتر از مجموع اجزای آن کار باشد.
اگر احتیاج به کمک دارید از معلم یاری بخواهید.
اگر احتیاج به یاری دارید از هم گروهی ها و دیگران کمک بخواهید قبل از این که معلم تقاضای یاری نمایید.
جهت جلب توجه معلم با یکدیگر رقابت کنید.
به هر دانش آموز یک فرصت بدهید که سخنگویی برای گروه باشد.
برای جوائز و پاداشها رقابت کنید.
برای پاداشهای اصلی و فرعی مشارکت کنید.
کلاسی که منع کننده مشارکت است.
کلاس درس مشارکتی
سازماندهی کلاس درس برای روش تدریس جیگ ساو:
جاکوبز و همکاران(۲۰۰۲) در ترتیب بندی کلاس درس برای یادگیری مشارکتی بیان می دارند که جهت سازماندهی کلاس درس یا مشارکت مؤثر، جنبه هایی نیاز است که مورد ملاحظه قرار گیرند. دانش آموزان نیاز به نشستن نزدیک به هم دارند نزدیکی به هم امر سهیم شدن در مواد آموزشی و استفاده از گفتگوی مناسب که مزاحمتی برای دیگران ایجاد نکند را تسهیل می کند.
ترتیب نشستن خود باید مولد مشارکت باشد. اغلب شاهد بوده ایم که یک گروه عملکرد مشارکتی خوبی نداشته این فقط به خاطر اینکه نحوه نشستن افراد در گروه به صورت مناسب نبوده است. به عنوان مثال یک دانش آموز خیلی دور از گروه قرار گرفته است و دانش آموز دیگری چنان نشسته که به آسانی قادر به برقراری ارتباط با دیگر افراد نیست شکل زیر دو نوع نشستن را بیانگر است:
میز کار
میزکار
نشستن مطلوب
نشستن نا مطلوب