لازم به ذکر است که برای پر کردن ماتریس مقایسات زوجی، از مقیاس ۱ تا ۹ استفاده می شود تا اهمیت نسبی هر عنصر نسبت به عناصر دیگردر رابطه با آن خصوصیت، مشخص شود که در جدول ۲-۱۳ به تفصیل قابل مشاهده است:

جدول ۲-۱۳) مقیاس AHP

توجه داشته باشید که ماتریس مقایسات زوجی، سطر i با ستونj مقایسه می شود. بنابراین تمام عناصر قطر اصلی این ماتریس عدد یک می باشد؛ همچنین هر مقدار زیرقطر اصلی، معکوس مقدار بالای قطر است. نرم افزاری بنام Expert Choice برای حل مسائلAHP وجود دارد.

۲-۵) پیشینه تحقیق

الف) تحقیقات خارجی:
از مهمترین مطالعات صورت گرفته در حوزه عوامل موثر بر تسهیل تجاری می توان به بررسی های صورت گرفته توسط زکی^[۳۶] (b2010، a2010، ۲۰۰۹) اشاره نمود که تلاش کرده بحث تسهیل تجاری را به تفکیک با تأکید بر داده های کشور مصر و نیز کشورهای افریقایی، آسیایی و خاورمیانه در قالب مدل بیان نماید. زکی در مطالعات خود تلاش کرده با شناسایی مؤلفه های مؤثر بر تسهیل تجاری مانند استفاده از اینترنت، بروکراسی اداری، فساد، موانع و محدودیتهای جغرافیایی، زمان صرف شده برای تجارت و… اثر این عوامل را مورد بررسی قرار دهد. وی با معادلسازی هریک از مؤلفه های برشمرده به (معادل) بار تعرفه ای برای تجارت، با بهره گرفتن از یک مدل جاذبه تلاش کرده یک الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه را طراحی و به دنبال آن اثر هریک از این عوامل را از مجرای تسهیل تجاری بر سایر متغیرها برآورد نماید. نتایج وی حکایت از آن دارد که با رویکرد منطقه ای، کشورهای در حال توسعه افریقایی و آسیایی و به ویژه کشورهای خاورمیانه میتوانند به مراتب بیش از (حتی) کشورهای توسعه یافته از تسهیل تجاری منتفع شوند (مراد حاصل، ۱۳۸۷).
پرز و ویلسون (۲۰۱۱) به شناسایی عوامل موثر بر تسهیل تجارت در ۱۰۰ کشور در دوره زمانی ۲۰۰۴ الی ۲۰۰۷ پرداختند. آنها این عوامل را در دو گروه شاخص های زیرساخت «سخت» و «نرم» طبقه بندی نمودند. زیرساختهای سخت شامل استفاده از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات و زیرساختهای فیزیکی مانند کیفیت خطوط زمینی و ریلی و… می شد. همچنین زیرساخت های نرم شامل محیط کسب و کار و کارایی حمل و نقل بود. نتایج آنها نشان داد که اصلاح تسهیل تجاری در کشورهای توسعه یافته می تواند عملکرد اقتصادی را بهبود بخشد.