در روش پرومته بیان میشود پروژه از لحاظ کدام یک از معیارها مناسب بوده و از لحاظ کدام یک در رده پایینتری قرار دارد در حالی که روش پاستاکیا تنها رتبه بندی گزینه ها را بر عهده دارد.
تجزیه و تحلیل بسیار حساس روش پرومته سبب میشود که با تغییر وزن معیارها، توابع مطلوبیت، پارامترهای آستانه و سطوح محدودیت در نتایج نهایی تغییر ایجاد شود.
در این روش به تصمیمگیران مختلف اجازه داده میشود که علاوه بر تصمیمهای گروهی، نظرات فردی خود را مطرح کنند. این امر سبب میشود که هر فرد قادر باشد ایدههای خود را مطرح کرده و نوعی نوآوری به حساب میآید.

از دیگر مزایای روش پرومته انعطاف پذیری آن و قابلیت انطباق آن با محیط مورد مطالعه میباشد. در مطالعه حاضر نیز این قابلیت انطباق از ویژگیهای مثبت روش به کار میرود.
قابل ذکر است که در پژوهش مورد بررسی اولین بار برای ارزیابی اثرات محیطزیستی از روش چندمعیاره پرومته استفاده شد و در سایر نقاط دنیا نیز روش مذکور در حیطه ارزیابی اثرات استفاده چندانی نشده است. به همین دلیل در این بخش به بررسی مقالاتی که در زمینه تصمیمگیریهای محیطزیستی با روش های چندمعیاره بودهاند پرداخته میشود.
در تحقیق حاضر پس از انجام فرایند پرومته با توجه به کیفی بودن داده های پایه پروژه، روش مذکور به عنوان روشی مناسب برای ارزیابی اثرات در نظر گرفته شد در تحقیق دیگر در سال نیز الرشدان در سال ۱۹۹۹ از روش پرومته در برای ارزیابی اثرات منابع آب اردن بهره گرفتند. طی پژوهشی که این گروه به انجام رسانیدند و بیان کردند که این روش به طور قطع برای تصمیمگیریهای محیطزیست و نیز رتبه بندی و طبهبندیهای محیطزیستی کارا میباشد. همچنین در پژوهش آنها مطرح شد که این روش میتواند به عنوان ابزاری توانا در حل مسائل حیطه ارزیابی و نیز مشکلات ایجاد شده در نتیجه مواجهه با معیارهای متناقض به کار رود. همچنین در مطالعه مورد بررسی بیان شد که روش پرومته روشی بسیار سریع و قابل فهم بوده و به تصمیمگیران دید وسیع و مناسبی را در رابطه با گزینه ها و معیارهای مورد بحث میدهد.
یکی دیگر از ویژگیهای یک روش ارزیابی مناسب آن است که انعطافپذیر بوده و بتواند معیارهای متنوع کیفی و کمی را به طور همزمان در نظر گیرد. همچنین سرعت بالا از دیگ ویژگیهای یک روش خوب مییاشد. پرومته این ویژگیها را دارا بوده و از این لحاظ برای ارزیابی اثرات مناسب میباشد. در مطالعهای دیگر، خدابخشی و جعفری در سال ۱۳۸۹ نیز عنوان کردند که روش مورد نظرشان که بر روی ارزیابی اثرات محیطزیستی سد اردبیل با روش چندمعیاره الکتره- تی آر آی دارای سرعت مناسب و نیز انعطافپذیری بالایی است. آنها همچنین بیان کردند که حضور و دخالت تصمیمگیران مختلف در این حیطه نیز از مزیتهای روش های چندمعیاره به شمار میرود. در مطالعات دیگر کبیر و سوتانا سام در سال ۲۰۱۴ و هابس در سال ۱۹۸۶ و هابس در سال ۱۹۷۹ بیان کردند که روش های چندمعیاره دارای انعطافپذیری در امر تصمیمگیری میباشد. همچنین حاتمی- ماربینی و همکاران در سال ۲۰۱۳ به این نتیجه رسیدند که روش های چندمعیاره به تصمیمگیران ارزش داده و تصمیمگیری در این حیطه را سادهتر مینماید. در مطالعه انجام شده داده های جمعآوری شده از منطقه مورد مطالعه( پتروشیمی اراک) بسیار کم بوده و از دقت مناسب برخوردار نبود. یکی از مزایای روش مورد بحث توانایی استفاده از داده های با دقت کم و ارائه جزئیات کامل است. آچیلاس و همکاران نیز در سال ۲۰۱۱ نیز در تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که روش های چندمعیاره توان مقابله با داده های ورودی کم دقت را دارند و زینگ- مینگ و همکاران در سال ۲۰۱۳ عنوان کردند که روش های چندمعیاره و به خصوص روش پرومته دارای دقت زیاد در محاسبات و جزئیات مناسب میباشد. روش ارائه شده به دلیل داشتن طرح گایا قدرت نمایش دیداری مناسبی برای داده ها میباشد. این امر در تحقیق کبیر و سوتانا سام در سال ۲۰۱۴ نیز مطرح شد.
۵-۲- مقایسه انواع روش های معمول ارزیابی اثرات محیطزیستی در ایران با روش پرومته:
۵-۲-۱- از معمولترین روش های سنتی ارزیابی اثرات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
رهیافتهای ویژه به زمان و مکان:
این روشها به طور معمول همانند فرمهای آمادهای هستند که برای انواع طرحهای توسعه مختلف ارائه شدهاند. در این روش هر نوع طرح توسعه فرم مخصوص به خود را دارد. با اینکه این روش، روش کاملی نیست ولی از طرف سازمانهای مختلف تقاضا میشود.
روش فهرست یا چکلیست^[۶۶]: این روش، مبتنی بر همه اثرات ممکن است. باید توجه داشت که در روش ذکر شده در مرحله انتخاب گزینه ها همه ورودیها با یک ارزش بیان میگردند در حالی که همه گزینه و اثراتی که بر محیط پیرامون طرح توسعه عمل میکنند دارای یک ارزش و اهمیت برابر نیستند. بنابراین روش چکلیست نمیتواند به عنوان روشی کامل در ارزیابی اثرت توسعه مطرح گردد. همچنین در این روش فرد تصمیمگیرنده قبل از اجرای ارزیابی اثرات و چکلیست مورد نظر پیشبینیهایی در مورد آثار توسعه بر روی محیطزیست و بخشی از محیط که قرار است به واسطه محیطزیست تخریب شود کرده و در نهایت اعداد به دست امده را با پیشبینیهای خود مقایسه کرده و اجرا و یا عدم اجرای طرح مورد نظر میرسد. این امر زیاد علمی نبوده و میتواند به دلیل احتمال خطای فرد تصمیمگیرنده مشکلاتی را به وجود آورد.
روش ماتریس^[۶۷]: از ماتریسهای مورد استفاده در ارزیابی اثرات توسعه میتوان به ماتریس لئوپولد اشاره کرد. این ماتریسها تقریبا جزو روش های معمول و نسبتا جدید در حیطه ارزیابی میباشند. از ایرادات این روش می توان گفت که روش ماتریس معمولا ارزشهایی در رابطه با معنیدار بودن فاکتورها ارائه نمیکنند و تصمیمگیران را با مشکل تحلیل جداول مملو از اعداد تنها میگذارند.
۵-۲-۲- سایر روش های معمول در ایران:
روش شبکه ها^[۶۸]: این روش روابط بین اجزای مختلف طرح توسعه، فعالیتهای آن، عوامل محیطزیستی و دیگر بخشهای تحت تاثیر را نشان میدهد. روش مورد بحث، به نسبت کامل بوده ولی هنگامی که تمام عوامل مورد بحث را به صورت یکجا نشان میدهد بسیار پیچیده و مبهم شده و نمیتوان در آن به مقایسه گزینه ها و ارزیابی کمی شرایط قبل و بعد از پروژه و نیز وزندهی اثرات مختلف پرداخت.
روی هم گذاری نقشه ها^[۶۹] و ^[۷۰]GIS: در این روش نقشه ها بر روی یکدیگر گذاشته شده و نشان داده میشود که هر منطقه توانایی تحمل چه میزان توسعه را دارد. همچنین بیان به طور بصری به ما نشان میدهد که توانایی هر منطقه به چه میزان است. ولی در روش ذکر شده هیچ صحبتی از اهمیت نسبی معیارها نسبت به هم به میان نمیآید. GIS نمونهای امروزی از این گروه به شمار میرود.
مدلها^[۷۱]: اگرچه این مدلها میتوانند به همراه ماتریس و یا چک لیست گزینه مناسبی برای ارزیابی اثرات به شمار روند ولی در این روش نیز اثرات به واسطه کلمات صورت گرفته و تصمیمگیری صرفا بر پایه کلمات برای تصمیمگیران دشوار است.
روش های ارزیابی چندمعیاره:
همانطور که گفته شد روش های چندمعیاره برای هر دوی داده کمی و کیفی مناسب بوده و تقریبا تمامی اصولی که برای یک ارزیابی اثرات موفق مورد نیاز است را دارا میباشد.
فرضیات پژوهشی:
روش فرارتبهای پرومته در محیط فازی روشی موثر و کارا با امکان کاربرد در ارزیابی اثرات توسعه پتروشیمی میباشد.
صنایع پتروشیمی به دلیل اهمیت خاصی که از نظر نوع محصولات و نقش استراتژیک آنها و نیز به خاطر آلودگیهای محیطزیستی فراوان دارای اهمیت به خصوصی از هر نطر و نیز از لحاظ ارزیابی اثرات به شمار میروند. همچنین این صنایع دارای داده های کمی و کیفی توام بوده و از این لحاظ روش پرومته میتواند روش مطلوبی برای آن به شمار رود. همچنین به دلیل تضاد نظری که همیشه بین مسئولین صنعت و محیطزیست وجود دارد باید با بهره گرفتن از روشی ساده و نیز استفاده از مسئولین حیطه های مختلف از جمله خود پتروشیمی از ایجاد ابهامات در این مورد جلوگیری کرد. یکی از توانایی های پرومته برطرف کردن ابهامات میباشد. همچنین سادگی و استفاده از نظر کارشناسان مختلف از ویژگیهای این روش است.
نتایج روش پرومته در محیط فازی سودمندتر از روش های معمول ارزیابی اثرات در یک مطالعه موردی صنعت پتروشیمی است.
همانطور که در فصل چهار مطرح شد حدودا در ۵۰% از موارد نتایج به دست آمده از هر دو روش یکسان بوده و در ۵۰% از گزینه ها ، نیز نتایج به دست آمده از دو روش مورد مطالعه نزدیک به یکدیگر میباشد. این در حالی است که همانطور که ذکر آن رفت روش های ارزیابی توسعه کنونی در ایران همگی تنها داده های کمی را شامل شده و برای داده های کیفی مناسب نیستند و یا بسیار پیچیده بوده و دارای روش اجرای بسیار پیچیده و نیز فهم دشوار است. از این رو روش ارائه شده در مطالعه حاضر، روش مورد بررسی به دلیل در بر گرفتن هر دوی داده های کمی و کیفی و نیز فهم و فرمولهای ساده و روش اجرای نسبتا آسان سودمند میباشد.
پیشنهادات:
با توجه به اینکه در مطالعه اخیر رو سایر مطالعات انجام شده در رابطه با روش های چندمعیاره و روش پرومته توانایی این روش در مطالعات محیطزیستی ثابت شده است پیشنهاد میشود که در سایر مطالعات محیط زیستی نسز از این روش استفاده شود.

پیشنهاد میشود برای ارزیابی اثرات محیطزیستی از سایر روش های چندمعیاره نیز استفاده شده و قابلیت‌ها و مزیتهای روش های مذکور با یکدیگر مقایسه گردد.
همانطور که ذکر آن رفت علی رغم مشکل در زمینه به دست آوردن اطلاعات پایه در مورد منطقه مجتمع پتروشیمی اراک انجام پروژه با روش پرومته میسر شد. به همین دلیل پیشنهاد میشود که در پروژه های عظیمی که با کمبود اطلاعات مواجه هستند نیز از این روش استفاده گردد.
پیوست ۱: طرحهای مشمول ارزیابی اثرات محیطزیستی