فهم و تحلیل اطلاعات هیجانی: به کارگیری آگاهی هیجانی
* توانایی فهم نحوه ارتباط بین هیجان های مختلف
* توانایی درک علل و پیامدهای احساسات
* توانایی تغییر احساسات مرکب، مانند ترکیب هیجانی و حالات حساسی متضاد
* توانایی فهم و پیش بینی انتقال های احتمالی بین هیجانها
تنظیم هیجان
* توانایی پذیرش احساسات، شامل هر دو احساس خوشایند و ناخوشایند
* توانایی بازنگری و تفکر در مورد هیجانها
* توانایی درگیر شدن، تداوم و رها شدن از یک حالت هیجانی، بسته به قضاوت در مورد سودمندی و ارزش اطلاعاتی آن
* توانایی اداره هیجان در خود و دیگران
در این مدل، آنها بین رشته دوم مهارتها (استفاده از هیجانها برای تسهیل تفکر) و سه رشته دیگر تفاوت قائل شده اند. از این نظر، در حاکی که رشته های ۱ و ۳و ۴ در بردارنده استدلال درباره هیجانها هستند، رشته ۲ تنها شامل استفاده از هیجانها برای تقویت استدلال است.
جدول شماره ۲-۲ : مرور مدل چهار رشته ای هوش هیجانی با تأکید بر رابطه آن با هوش و شخصیت جدول ازمایر و همکاران (۲۰۰۱)، به نقل از دهقانی آرانی (۱۳۸۴).
رشته ها
توصیف بخش
رابطه با هوش و شخصیت
۱- اداره هیجان
توانایی اداره هیجانها و روابط هیجانی برای رشد شخصی و بین فردی
همساز با شخصیت و اهداف
۲- فهم هیجان
توانایی درک اطلاعات هیجانی درباره روابط، گذار از یک هیجان به هیجان دیگر، اطلاعات زبانی درباره هیجان
جایگاه مرکزی پردازش انتزاعی و استدلال درباره هیجان ها و اطلاعات هیجانی
۳- تسهیل تفکر به وسیله هیجان
توانایی بکارگیری اطلاعات هیجانی و راهبردی برای تقویت تفکر
اندازه‌گیری و انطباق تفکر به صورتی که تکالیف شناختی اطلاعات هیجانی را قابل استفاده سازد.
۴- درک هیجان
توانایی شناسایی هیجانها و چهره‌ها و تصاویر
درونداد اطلاعات برای هوش
۲-۳-۲ : رویکرد مختلط که مبتنی بر توانایی و سایر ویژگی ها. مانند انگیزش و حالت های هوشیاری است که هوش هیجانی را با سایر مهارتها و ویژگی هایی مانند بهزیستی و سلامت، انگیزش و توانایی برقراری رابطه با دیگران ترکیب می کند (مایر، ۲۰۰۱)
در پی عمومیت یافتن مفهوم هوش هیجانی، تعریف آن به طور اساسی تغییر یافت. در تعریف گلمن در سال ۱۹۹۵ ، هوش هیجانی واحد به پنج حوزه زیر گردید:
«آگاهی از هیجان های خود، مدیریت هیجانها، خودانگیزی، شناسایی هیجانها در دیگران و اداره روابط» (مایر، ۲۰۰۱ ؛ گلمن، ۲۰۰۰ ، ۱۹۹۵، به نقل از پارسا، ۱۳۸۲).
جدول شماره ۳-۲ : مؤلفه های هوش هیجانی مورد سنجش در پرسشنامه EQ-I (بار – ان، ۲۰۰۰ ، ۱۹۹۷ ؛ به نقل از دهقانی آرانی، ۱۳۸۴).
مولفه های درون فردی
