۴- در بررسی میکروسکوپی، هیستومونادها در دیوارههای متورم روده کور و در کانونهای نکروتیک ایجاد شده در کبد مشاهده میشوند.
تشخیص
معمولأ میتوان با مشخص نمودن جراحات واضح در تعداد کمی از پرندگان به تشخیص رسید. در پرندگانی که جهت کالبدگشایی کشته میشوند، گاهی میتوان عامل بیماری را در گسترش تهیه شده از روده کور، یا گسترشهای تهیه شده از حاشیه جراحات کبدی مشخص نمود. در مقاطع بافت شناسی تهیه شده از ضایعات کبدی و با رنگ آمیزی مناسب، میتوان هیستوموناد را تشخیص داد.
۲-۳-۵- لکوسیتوزئونوز
تعریف
لکوسیتوزئونوز بیماری حاد یا مزمن پرندگانی مانند بوقلمون، اردک، غاز، مرغ شاخدار و ماکیان میباشد و به وسیله تک یاختههایی ایجاد میشود که در سلولهای خونی و بسیاری از بافتهای دیگر تکامل مییابند.
وقوع بیماری
۱- این بیماری در انواع بسیاری از پرندگان وحشی (شامل بعضی از بوقلمونها، غازها و اردکها) بروز میکند، ولی معمولأ از نظر بالینی آشکار نیست. واگیریهای حاد گاهی در انواع اهلی بوقلمونها، غازها، اردکها، مرغهای شاخدار و ندرتأ در ماکیـان رخ میدهند. اکثر واگیریهای حــاد بیماری در طیـور جـوان اتـفاق میافتند در حالی که شکل مزمن بیماری معمولأ در پرندگان مسن تر(در گله مادر) به وقوع میپیوند.
۲- درطیور اکثر واگیریها در فصلهای گرم سال که پشههای سیاه فراوان ترهستند، رخ میدهند. واگیریها معمولأ در مرغداریهایی که نزدیک نهرهای آب، دریاچههای کم عمق یا نزدیک نواحی باتلاقی هستند اتفاق میافتند.
۳- در ایالات متحده لکوسیتوزئونوز در ایالتهای جنوب غربی و در مینه سوتا و ویسکانسین شیوع بیشتری دارد. تنها چند گزارش در مورد این بیماری در سایر کشورها وجود دارد. به هرحال ممکن است بیماری از آنچه انتظار میرود شایعتر باشد، زیرا پرندگان آبزی وحشی مهاجرت مینمایند و میتوان انتظار داشت که باعث بیمار شدن پرندگان آبزی اهلی گردند.
تاریخچه
لکوسیتوزئونوز سالها پیش تشخیص داده شده است. یکی از اولین گزارشها توسط دکتر Theobald smith ارائه شد، او بروز بیماری را در سال ۱۹۸۵ در بوقلمون گزارش کرد. بعضی از نشانههای اولیه لکوسیتوزئونها در پرندگان وحشی دیده شد. گزارشهای نسبتأ کمی از لکوسیتوزئونوز در پرندگان اهلی در دهه اخیر وجود دارد.
سبب شناسی
۱- عامل بیماری، لکوسیتوزئونها هستند که ممکن است طبقه بندی آنها دقیق نباشد. بعضی از گونههای این تک یاخته ممکن است بیش از یک گونه از پرندگان را مبتلا نمایند در حالی که سایر لکوسیتوزئونها تنها یک گونه را مبتلا میکنند. اسامی رایجی که به کار میروند شامل : لکوسیتوزئون اسمیتی (بوقلمونها)، لکوسیتوزئون سیموندی (اردک) لکوسیتوزئون نیوئی (مرغ شاخدار) و لکوسیتوزئون اندروزی (ماکیان) میباشند.
۲- گامتها معمولأ داخل لکوسیتها یا اریتروسیتهای تخریب شده، یا در هر دو نوع این سلولها مشاهده میشوند. تکثیر به طریق شیزوگونی فقط در اندامهای داخلی میزبان انجام میشود. اسپوروگونی در یک دیپتروس خونخوار به عنوان میزبان واسط اتفاق میافتد. پشههای سیمولید و کولیکوئید نیز به عنوان میزبانهای واسط عمل مینمایند. به نظر میرسد که پرندگان تنها میزبان اکثر لکوسیتوزئونها باشند.
همه گیر شناسی
پرندگان اهلی و وحشی که از بیماری جان سالم به در برده اند حاملهای پنهان لکوسیتوزئونها در فصل زمستان میباشند. طی فصول گرم پشههای سیاه (سیمولیده) و پشههای کوچک (کولیکوئیدها) از سطح بدن حاملها تغذیه کرده، لکوسیتوزئونها را دریافت میکنند. انگلها درون حشرات محتمل اسپوروگونی شده و به غدد موجود در محوطه دهانی آنها وارد میشوند. سپس حشرات به عنوان ناقل عمل نموده، هنگامی که از سطح بدن پرندگان حساس جوان تغذیه میکنند، لکوسیتوزئون را به آنها انتقال میدهند. پرندگانی که از این بیماری جان سالم به در میبرند، دوباره حامل بیماری میشوند.
نشانههای بالینی
شروع بیماری معمولأ به صورت ناگهانی میباشد و در مدت کوتاهی تعداد زیادی از پرندگان نشانههای بیماری را بروز میدهند. کسالت، بی اشتهایی، تشنگی، از دست دادن تعادل، ضعف و کم خونی وجود دارد. ممکن است تنفس پرنده سریع و مشکل باشد. دوره بیماری اغلب کوتاه است و پرندگان مبتلا در عرض چند روز یا میمیرند یا بهبود مییابند. میزان مرگ و میر متغیر ولی اغلب بالا میباشد.
جراحات
۱- در پرندگانی که چند روزی زنده میمانند ممکن است بزرگ شدن کبد و طحال و شواهدی از کم خونی وجود داشته باشد. بزرگ شدن طحال مشخص ترین ضایعه این بیماری میباشد.
۲- در زیر میکروسکوپ، درمغز تعدادی از پرندگان که عدم تعادل داشتهاند، شیزونتهای بزرگ (مگالوشیزونتها) دیده میشود. شیزونتهای کوچک انگل غالبأ در کبد مشاهده میگردند.
تشخیص
با بررسی گسترش خونی پرنده مبتلا، بعد از رنگ آمیزی آن به روش گیمسا یا رایت، این بیماری را میتوان تشخیص داد. بعضی از سلولهای خونی حاوی گامتهای لکوسیتوزئون میباشند. معمولأ شکل سلولهای مبتلا به وسیله گامتها تغییر میکند واندازه آنها به طور مشخصی افزایش مییابد. درمقاطع بافت شناسی کبد و مغز، معمولأ شیزونتها و مگالوشیزونتها مشخص میباشند.
۲-۴- واکنش زنجیرهای پلی مراز( PCR )
کاربرد:
تکنیک PCR کاربردهای نامحدودی در عرصههای مختلف زیست ملکولی دارد. علت اص
لی این امر این است که DNA الگو به کار رفته در PCR را میتوان از منابع مختلف تامین کرد و مورد استفاده قرار داد.
به طور کلی PCR به دو منظور اصلی به کار برده میشود :
۱-تهیه نسخههای متعدد از یک ژن
۲-بررسی حضور یا عدم حضور یک ژن خاص در یک قطعه DNA
برخی کاربردها یا این تکنیک شامل:
- تشخیص عوامل عفونی (ویروسها، باکتریها، انگلها و… )
- تشخیص جهشها (P.N.D و سرطانها و… )
- کلون سازی ژن
- تعیین توالیهای کروموزومی انسان در سلولهای هیبریدی( هترو کاریونها )
- تعیین جنسیت جنین
اساس کار
توسعه و انجام PCR یک تجربه در علم بیولوژیکی ملکولی ایجاد میکند. به کمک این تکنیک میتوان ناحیه خاصی از ژن را که بین دو ناحیه شناخته شده DNA است تکثیر نموده تکثیر DNA با بهره گرفتن از پرایمرها و ملکولهای DNA الگو انجام میگیرد که تحت شرایط خاص پرایمرها به DNA الگو متصل شده و با در دسترس بودن عوامل دیگرهمانندسازی DNA، ساخت قطعهای از DNA آغاز میگردد. اگر شرایط مهیا باشد میتوان از یک قطعه DNA در ۳۰ سیکل و در مدت کوتاهی تا ۵/۱ قطعه به دست آورد.
تحقیق دانشگاهی -ردیابی هیستوموناس مله اگریدیس در بوقلمون های کشتارشده دراستان اصفهان۹۳