-شادی از راه گناه
شادی هایی که از راه معصیت به دست آیند و یا شادی آفرینی هایی که با انجام گناه و نافرمانی الهی همراه
۱-علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص ۵۲۳، ح ۹۵۱۴٫
باشند، در فرهنگ اسلامی مذمومند. پیامبر اکرم (ص) می فرماید: « کسی که گناهی مرتکب شود و از کار خودشاد باشد با حالتی گریان وارد آتش جهنم خواهد شد.» (۱) امام علی (ع) می فرماید: «شادی به گناه از انجام آن زشت تر است.»(۲)
-شادی های لهوی
مؤمن میتواند شدیدترین انواع شادی را داشته باشد اما هرگز مجاز نیست که این حالت را با ابزارها یا رفتارها یا سخنان گناه آلود تأمین کند. یکی از ابزارهای گناه آلودی که متأسفانه در بسیاری از شادی های مردم دیده می شود، رقص و موسیقی و ابزار آلات لهو و لعب است. بسیاری از اندیشمندان مسلمان معتقدند موسیقی نشاط انگیر اشکالی ندارد اما هیچ یک از فقهای اسلام ترغیبی نسبت به گوش دادن به موسیقی نداشته اند. به تعبیر دیگر، گوش دادن به موسیقی های مجاز، مستحب نیست، اما انواعی از موسیقی را موسیقی حرام دانسته اند. نواختن یا گوش دادن موسیقی تحریک کننده و خیال انگیز و طرب آفرین بدون تردید، خلاف زیست مسلمانی است. افزون بر این که تخدیر کننده ی عقل و تضعیف کننده ی اراده هم هست.برگرفته از کتاب «همیشه بهار (اخلاق و سبک زندگی اسلامی)»، صفحات ۹۷ تا ۱۲۶٫
۲-۳-۷-راه های کسب شادی و نشاط
شادی حالتی هیجانی است که منجر به سرزندگی، چالاکی، رضایت مندی و علاقه مندی در افراد جامعه می شود. به اعتقاد روان شناسان، شادکامی دارای سه جزء اساسی است: هیجان مثبت، رضایت از زندگی و نبود هیجانات منفی.
هم چنین برخی روان شناسان معتقدند: روابط مثبت و سازنده با دیگران، هدفمند بودن زندگی، رشد شخصیتی، دوست داشتن دیگران و زندگی از مؤلفه های شادکامی و نشاط هستند. (علیپور ۱۳۷۹؛ پناهی ۱۳۸۸)
از جمله عوامل شادی بخش در زندگی می توان همسر خوب، دوست خوب، شغل مناسب، برنامه تفریحی سالم، معنویت و… را نام برد.
البته برای داشتن زندگی شاد و معاشرت لذت بخش داشتن مهارت های اساسی و یادگیری آن ها ضروری است بنابرین ایجاد رابطه صمیمی و احساس شادکامی نیازمند مهارت های روانی و اجتماعی است که به ترتیب موارد زیر را شامل میشوند:
الف ـ ارتباط کلامی و غیر کلامی صحیح:
مهارت ارتباط کلامی و غیر کلامی به عنوان ساده ترین راه ارتباط از اصول اساسی ارتباط به شمار می رود
۱-شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص ۲۲۳٫
۲- عبدالواحدبن محمد آمدی، تصنیف غررالحکم و دررالکلم، تصحیح: مصطفی درایتی، ص ۱۸۷، شماره ۳۵۹۰٫
مهارت «خوب سخن گفتن» و «سخن خوب گفتن» منجر به ایجاد رابطه توام با احترام و صمیمیت خواهد شد که در نهایت نتیجه آن چیزی جز احساس رضایت و شادی نخواهد بود البته مهارت های غیر کلامی صحیح نیز تاثیر گذار خواهند بود. از جمله احترام، رعایت ادب، شیوه رفتار صحیح و رعایت آداب فرهنگی و اجتماعی منجر به ایجاد ارتباط و دوام آن ها خواهد شد.
هم چنین هنر «خوب گوش دادن» به عنوان یک مهارت نشان از توجه و احترام به طرف متقابل است. از این راه فرد احساس ارزشمندی میکند و شما با این کار نشان خواهید داد، برای طرف مقابل ارزش و احترام قائل هستید.
ب ـ ایجاد جاذبه های میان فردی:
۱- تبسم و خنده:
گرمی تبسم و نشاط آوری آن، باعث رفع کینه ها شده و روابط انسانی را تعادل می بخشد. خنده باعث سلامتی بدن، رفع فشار روانی و موجب شادابی می شود. خندیدن به آرامش و استراحت بدن، آرامش قلب، کاهش فشار روانی، تقویت دستگاه ایمنی بدن، ایجاد خلاقیت و کارایی بیشتر کمک میکند. (ریو به نقل از سید محمدی ۱۳۸۱؛ پناهی ۱۳۸۸)
۲- احترام و تکریم:
نیاز به احترام و تکریم منزلت، یکی از نیازهای روان شناختی انسان ها قلمداد می شود. بنابرین حفظ و رعایت آن باعث احساس شادکامی و رضایت خواهد شد.
۳- هدیه دادن و گرفتن:
هدیه سمبل عاطفه، محبت و علاقه مندی است. هدیه باعث دوستی، محبت، شادمانی و رفع کدورت است. بنابرین دادن هدیه به دوستان و عزیزان به مناسبت مهمانی و تولد و… میتواند در جلب اعتماد و افزایش شادابی تاثیر گذار باشد. هم چنین گرفتن هدیه از عزیزان و تشکر از آن ها میتواند در پایداری ارتباط و افزایش نشاط تاثیر گذار باشد.
۴- آراستگی و نظافت:
آراستگی و نظافت ظاهری از ویژگی هایی است که در ایجاد رغبت، علاقه مندی و شادابی نقش زیادی دارد. یافته های پژوهشی نشان میدهد که اکثر انسان ها افراد زیبا و آراسته را موقر، جالب، اجتماعی، مستقل، مهیج، دوست داشتنی، سازش یافته، دارای مهارت اجتماعی و موفق می دانند.(آذربایجانی ۱۳۸۲؛ پناهی ۱۳۸۸)
۵- مثبت نگری و مثبت گرایی:
اعتماد به خود و دیگران از نشانه های سلامت روان است. خوش بینی به مسائل زندگی و تبیین های خوشبینانه از حوادث ناخوشایند نیز در توانایی رویارویی با مشکلات تاثیر میگذارد.
۶- توجه به رغبت ها:
علایق و گرایش ها، و توجه به علاقه مندی های شخصی میتواند در ارضای نیاز های فردی و اجتماعی تاثیر مثبتی داشته است. بنابرین صرف زمان مناسب برای پرداختن به علایق های شخصی موجب نشاط و شادکامی خواهد شد.
۷- برخورداری از وسعت نظر و سعه صدر:
منظور از وسعت نظر، داشتن ویژگی هایی نظیر بلند نظری، بزرگواری و گذشت است.
۸- استفاده از سیستم پاداش:
از طریق پاداش دادن، به تقویت خود بپردازید. با ارائه پاداش به خود می توانید خود را به ادامه فعالیت و پرورش علایق امیدوار و فعال نگه دارید. هم چنین توجه به روند فعالیت باعث تمرکز بیشتر و هدفمندی خواهد شد. پیشرفت کار و بررسی آن موجب احساس رضایت و شادکامی خواهد شد.
۹- خوش اخلاقی:
خوش خلقی باعث گورایی و جذابیت زندگی میگردد و خستگی حاصل از تلاش های روزانه را مرتفع میکند.
پ ـ تفریح و مسافرت:
تفریح و مسافرت از برنامه هایی است که در شادی و نشاط افراد تاثیر شگرفی دارد. از آن رو که تفریح و مسافرت بر جنبه مختلف جسمی و روانی انسان ها تاثیر دارد، به چند نمونه از این تاثیرات اشاره می شود:
۱- عاطفه مثبت:
تفریح و مسافرت در ایجاد عاطفه مثبت و بانشاط، تاثیر زیادی دارد.
۲- شادی:
تفریح میتواند باعث شادی افراد باشد. فعالیت های تفریحی قوی ترین منبع برای رضایت زندگی هستند.
۳- بهداشت روانی جسمی:
“