وضعیت شعبه چه خوب چه بد به تنهایی بیانگر توانمندی همکار نیست و یک همکار توانمند و خلاق می‌تواند در یک شعبه با وضعیت نامطلوب خلاقیت و توانمندی خود را نشان دهد و کار در یک شعبه خوب بیانگر توانمندی همکاران آن شعبه نمی باشد.
۲-۳۵-۴-۲- تعداد شعب بانک:
طی سالهای اخیر و به ویژه با ورود بانک های خصوصی به عرصه فعالیت شاهد رقابتی شدید در تأسیس شعبه های بانکی بوده‌ایم که این وضعیت که بیشتر جنبه رقابتی پیدا کرده است. در این شرایط بانکی موفق است که بتواند با آینده نگری تعادل منطقی و مناسبی را بین توسعه فیزیکی و توسعه مجازی خود فراهم کند تا در رقابت‌های آینده که قطعاً تعداد شعب شاخص مهمی در آنها نیست موفق تر عمل کند(خضرا ،۱۳۸۵).
۲-۳۵-۴-۳- طراحی و زیبایی فضای داخلی و خارجی شعب:
یک محیط خوب، می تواند بر رشد ارزش- های کارکنان و افزایش توان و بهره‌وری آنان اثرگذار باشد. در بانکداری نوین این امر از دغدغه های مدیران اجرایی و مدیران ارشد بانک ها می‌باشد. بانک ها برای جذب بیشتر منابع مالی مشتریان می- بایست به محیط های کاری مناسب که دارای شاخص های محیط کاری از نظر فیزیکی، روانی واجتماعی باشد مجهز شوند. (ونوس، ۱۳۸۳)
۲-۳۵-۴-۴- امکانات فیزیکی شعب بانک:
امکانات فیزیکی شعب بانک باعث سهولت فعالیت مشتریان و کارکنان شعب بانک می‌شود. امکانات و ویژگی های فیزیکی مختلفی را بانک بایستی مد نظر داشته باشد که می‌توان به برخی از این موارد اشاره نمود: داشتن فضای کافی شعبه برای ارائه خدمات، مبلمان مناسب جهت سالن انتظار مشتریان، سهولت دسترسی به وضعیت حساب توسط مشتری، سهولت پارک خودرو مشتری، امکان استفاده از دستگاه خودپرداز و دسترسی مناسب به ملزومات موردنیاز. (عبدالباقی و همکاران، ۱۳۸۳)
۲-۳۵-۵- عوامل وابستگی سازمانی
با قرار داد بستن با سازمانها و ارگان‌های بزرگ و مهم دولتی و خصوصی که دارای شرکت های وابسته و زیر مجموعه های بزرگ و درآمد زایی باشند. به دو طریق دستیابی به این مهم صورت می‌پذیرد:
الف: پرداخت حقوق و مزایای کارکنان و بازنشستگان آن سازمان یا ارگان مورد نظر توسط بانک تجارت که کارکنانشان حقوق و مزایای خویش را از بانک تجارت دریافت می‌کنند و کلیه امور بانکی خویش را در بانک تجارت انجام می‌دهند که باعث می‌شود افراد احساس وابستگی و تعلق خاطر خاصی به بانک پیدا می‌کنند، به نحوی که خود را جزئی از آن می‌دانند (فاطمی نوش آبادی،۱۳۸٧).
ب: عواید و درآمدی این مؤسسات و شرکت های وابسته مستقیماً از طریق بانک تجارت به حساب سازمان یا ارگان مورد نظر واریز می‌گردد. این منبع عظیم می‌تواند راه گشای بسیاری از کمبود منابع را برای بانک تجارت جبران نماید.
۲-۳۶- طرحهای انگیزش سازمانی
برخی از تصمیم هایی که مدیران در سطح کلی سازمان به کار می گیرند طرحهای انگیزش سازمانی نامیده می‌شود، این طرحها ممکن است بر مبنای بهره وری سازمان صرفه جویی در هزینه یا میزان سودآوری باشد مهمترین این طرحها عبارتند از:
۱- طرح سهیم شدن در سود: سهیم شدن در سود پاداشی است که درصد معینی از سود شرکت را بین کارکنان تقسیم می‌کند و می‌تواند سازمان را در کارمند یا به حفظ و انگیزش کارکنان جهت بهروری بیشتر یاری دهد .
۲- طرح اختصاصی سهام به کارکنان: بسیاری از سازمانها درصد معینی از سهام شرکت را به کارکنان خود اختصاص می دهند این کار مزایای زیادی برای سازمان دارد از جمله آنکه نتایج کارکنان با منافع سازمان گره می‌خورد، در بهبود انگیزه های کارکنان نیز تاثیر دارد.
باید توجه داشت که مهمترین و ارزشمندترین سرمایه بانک، سرمایه انسانی آن است و توجه به این سرمایه گرانبها بر روند شکست یا کامیابی بانک تاثیر مستقیم دارد لذا مدیران باید از طرح ها و برنامه- هایی جهت به کارگیری موثر افراد استفاده نمایند تا از نامریی شدن آنها جلوگیری کنند که نتیجه تشکیل سازمانی از کارکنان بهره ور است که حس می‌کنند مرئی اند ، به آنها توجه شده، ارزش داده شده و مورد قدردانی قرار می گیرند و با ایجاد انگیزش برای کارکنان می‌توان راه های شکوفایی آنان را فراهم نمود و موجب این می‌شود کارکنان مستعد با نیروی فکری، خلاقیت، اثر بخشی، کارایی و تلاش بیشتری نسبت به گذشته به کار بانک بپردازند وایجاد سیاست انگیزشی علاوه بر فراهم شدن رقابت مفید بین کارکنان موجب برجسته شدن کارکنان توانا و خلاق می‌شود و در نهایت تقویت انگیزش منجر به این می‌شود که کارکنان در جهت اهداف بانک حرکت و به رشد و توسعه کمک بسزایی بکنند.
توجه به عواملی از قبیل فناوری ارتباطات، مهارت نیروی انسانی، تنوع و کیفیت خدمات بانکی، رضایت مشتریان از کارکنان بانک و محیط داخلی بانک موجب افزایش قدرت بانک در جذب منابع مالی می‌شود. همچنین توجه به مواردی از قبیل: ارائه خدمات به مشتریان خرده پا که نیاز به خدمات مشخصی دارند، ارائه خدمات ویژه به شرکتهای بزرگ، تبلیغ و معرفی حساب سپرده ممتاز و جذبه‌ی که این حساب دارد، تبلیغات در طرحهای جدیدی که بانک ارائه می دهد، از دیگر مواردی است که باید به آنها توجه شود.
همچنین تجربه ثابت کرده بهترین وکم هزینه ترین روش جذب مشتری برای بانک ها تبلیغات دهان به دهان از طریق مشتریان بانک هاست که مشتریان قدیمی و راضی از خدمات بانک به اندازه چندین مشتری جدید سود آور و موثر خ
واهند بود، چون مشتری قدیمی با سازمان انس گرفته و سازمان را خوب می‌شناسد می‌تواند به عنوان یک مبلغ سیار و بدون هزینه، نسبت به معرفی خدمات و مزایای بانک تجارت به سایرین اقدام نماید که شناسایی این افراد و تقدیر از آنان نیز می‌تواند باعث جذب منابع و تحقق اهداف بانک گردد.
بخش سوم
۲-۳۷- پیشینه تحقیق
آبهیمان و همکاران (۲۰۰۹) با مطالعه برخی شعبه های بانک های بزرگ دولتی هند، عواملی همچون نیروی انسانی، سطح تحصیلات کارکنان، محیط بانک، محل استقرار و موقعیت مکانی بانک، تبلیغات، قوانین و مقررات دولتی و کاهش دخالت های دولت در امور بانکی را از عوامل مؤثر بر جذب سپرده‌های مردم برشمرده اند. به عقیده آنها مهمترین و اثرگذارترین عامل جذب سرمایه های افراد، نیروی انسانی است.
یونگ و جانگ (۲۰۰۶)، به مطالعه سود آوری بلند مدت در بانک های تایوان پرداختند و به این نتیجه رسیدند که خدمات بانکی مهمترین عامل در سودآوری و کسب منفعت برای شعب بانکی مورد مطالعه محسوب می‌شود. در ادامه کارکنان بانک ها مهمترین و اساسی ترین عامل جهت دستیابی به افزایش سودآوری و کسب منفعت محسوب شده است.
ساتریو و زنیوس (۱۹۹۷) چارچوبی را برای الگوبرداری از ابعاد مختلف عملکردی و الگوبرداری استراتژیک در شعب یکی از بانک های تجاری آمریکا ارائه نمودند. آنها در تحقیقی که انجام دادند ترکیب الگو برداری استراتژیک با الگو برداری کارایی را برای اولین بار ارائه نمودند.
مغویی نژاد(۱۳۷۸) در تحقیق خود تحت عنوان«بررسی عوامل مؤثر برافزایش میزان سپرده گذاری مشتریان در شعب بانک تجارت شهرستان رفسنجان(از دیدگاه مشتریان)»، به بررسی مهمترین عوامل مؤثر در افزایش میزان سپرده گذاری ازدیدگاه مشتریان، که از سرمایه‌های ارزنده بانک محسوب می‌شوند، پرداخت و به این نتیجه رسید که عوامل بهبود روابط اجتماعی کارکنان با مشتریان، ویژگی‌های فردی خوب و مناسب کارکنان، تبلیغات، میزان سود پرداختی و عرضه خدمات مطلوب، را مهم دانست .
رازانی(۱۳۸۲)در پایان نامۀ خود با عنوان«بررسی و معرفی روش های جدید و مؤثرجذب منابع مالی در شعب بانک تجارت استان لرستان» به بررسی عوامل مؤثر در جذب منابع مالی در گروه بانکی تجارت در استان لرستان از قبیل: ارائه تسهیلات سهل‌تر، فضای فیزیکی مطلوب، تجدید نظر در شیوه جوائز، اهمیت قائل شدن برای مشتری، قوانین و مقررات مناسب، جذب منابع بلند مدت و … نموده است و همچنین به بررسی میزان رقابت پذیری بین گروه‌های بانکی کشور، بررسی روند متغیرهای پولی کشور طی دوره (۱۳۸۰-۱۳۷۴) و همچنین عملکرد بانک مزبور با سایر گروه های بانکی پرداخته است.
سعید دائی کریم زاده و محمد علیمرادی ریزی تحقیقی با عنوان بررسی عوامل مؤثر بر تجهیز منابع بانکی؛ مطالعه موردی(شعب بانک رفاه شهر اصفهان) انجام دادند. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که تمامی پنج عامل در نظر گرفته شده در تحقیق بر تجهیز منابع در شعب بانک رفاه بیش از حد متوسط تأثیرگذار بودند. عوامل خدماتی، عوامل فیزیکی، عوامل ارتباطی و انسانی، عوامل مالی و عوامل وابستگی سازمانی به ترتیب عوامل تاثیر گذار در جذب منابع بوده اند.
خضرا (۱۳۸۵)، در مقاله ای تحت عنوان «عوامل موثر بر تجهیز منابع مالی کشور» عوامل فن آوری اطلاعات و ارتباطات، مهارت نیروی انسانی شاغل در بانک ها، تنوع و کیفیت خدمات بانکی، رضایت مشتریان از کارکنان و مطلوبیت محیط داخلی و محل استقرار شعب در بانکداری نوین، ابزارهای مهمی هستند که برای جذب بهینه منابع پولی از آنها استفاده می‌شود .
بخش چهارم
۲-۳۸- تاریخچه بانک تجارت
۲-۳۸-۱- آغاز عصر بانکداری در ایران توسط بانکهای خارجی
۲-۳۸-۱-۱- داستان اولین ها
یکصد و سی و چهار سال قبل حاج محمدحسن امین دارالضرب، صراف بنام ایران، نامه‌ای مشروح برای ناصر الدین شاه فرستاد و او را از نقش ارزنده بانک ایرانی در اعتلای اقتصاد ملی آگاه ساخت. وی پیشنهاد کرد که این بانک با سرمایه مشترک دولت و ملت ایران تاسیس شود، اما متاسفانه شاه اهمیتی به طرح نداد و نتیجه‌ای گرفته نشد .
۲-۳۸-۱-۲- اولین بانک خارجی در ایران
هشت سال بعد در سال ۱۲۶۶ شمسی، “بانک جدید شرق"بدون اخذ مجوز از دولت درعمارت شرق میدان توپخانه شعبه مرکزی خود را دایر کرد و بلافاصله شعب دیگری در شهرهای تبریز، اصفهان، مشهد، شیراز، رشت و بوشهر تأسیس نمود و به فعالیت‌های بانکی- اقتصادی پرداخت. مرکز این بانک در لندن بود و برای نخستین بار در ایران حساب جاری را که بهره به آن تعلق می‌گرفت ارائه نمود. اگر چه این بانک بیشتر از سه سال فعالیت نکرد و با تاسیس بانک شاهنشاهی کلیه اموال و امتیازات خود را یکجا به این بانک واگذار کرد. ولی این حرکت پایه بانکداری نوین را در ایران بنا نهاد.
۲-۳۸-۱-۳- اولین بانک دولتی ایران
“بانک شاهنشاهی ایران” در سال ۱۲۶۷ هجری شمسی (برابر با ۱۸۸۹ میلادی) توسط بارون جولیوس دو رویتر موسس خبرگزاری رویتر تاسیس شد. وی اجازه انحصاری تاسیس بانک شاهنشاهی را به مدت شصت سال از ناصرالدین شاه گرفت. مهمتر از همه حق انحصاری نشر اسکناس نیز به رویتر اعطا گردید. این بانک معاف از مالیات بود و تنها سالیانه شش درصد از سود خالص بانک (حداقل سیزده هزار تومان) به دولت ایران تعلق می گرفت. بانک شاهنشاهی برای افتتاح شعبه مرکزی خود در تهران عمارت شرق میدان توپخانه را که بانک جدید شرق درآن م
ستقر بود خریداری کرد. این عمارت عظیم بعدها به بانک بازرگانی فروخته شد که هم اکنون شعبه میدان امام خمینی (ره) بانک تجارت می‌باشد .
بدین ترتیب ، اولین بانک دولتی ایران با تابعیت خارجی، سرمایه‌های خصوصی خارجی و با مدیران خارجی درخارج از کشور تشکیل شد. به عبارت دیگر موسسه‌ای واحد اما با هدفها و منظورهای متضاد (حفظ منافع مادی و ملی صاحبان سهام و همچنین تامین منافع عمومی ملت ایران ) بوجود آمد.
