میکنند و نمیخواهند ارزشها و افکار و باورهای خودشان را به مراجع تحمیل کنند. به مراجع فرصت میدهند تا با ابراز افکار و احساساتشان، خودشان را آنگونه که هستند تجربه کنند. آنها دنیا را چشمانداز مراجع میدانند و بدون هرگونه داوری صرفاً به درک مراجع و شناخت او همانگونه که هست میپردازند. آنها بدون توجه بموقعیت و جایگاه مراجعان برای آنها ارزش و احترام انسانی قایلند (جورج[۱۷۶] و کریستانی[۱۷۷]، ۱۹۹۰، ترجمه فلاحی و حاجیلو، ۱۳۸۱).
درمانگران باید به قدر کافی به عمق برسند و به زندگی خودشان گشوده باشند تا به آنها امکان دهد بدون از دست دادن درک هویت “خود” به دنیای ذهنی درمانجویان خویش وارد شوند (کری، ۲۰۰۴، ترجمه سید محمدی، ۱۳۸۷).
۲-۲-۶-رشد فردی مشاور
در فرایند مشاوره مهمترین عامل شناخته شده در موفقیت شغلی مشاور، همان شخصیت مشاوران و یا مجموعه ویژگیهای شخصیتی آنان است. برای مراجع این نکته اهمیت دارد که مشاور یا درمانگر را که با او کار میکند شخصیتی با کفایت، با صلاحیت، با ثَبات، با پشتکار و به عنوان فردی ببیند که همیشه در حال یادگیری و رشد است. مشاور و مراجع هر یک دارای نیازها و نظام ارزشی خاص، مفهوم خاصی از خویشتن، تصویری از جهان اطراف، درکی از انسان و انتظارات او هستند و هر کدام برداشت خاصی از خود دارند (ساعتچی، ۱۳۸۵).
کراس[۱۷۸] و پاپادوپولوس[۱۷۹] (۲۰۰۱)، ۲۱ عنصر را به منظور اندازهگیری رشد شخصیتی مشاور در فرایند مشاوره ذکر کردهاند:
۱)از ارزشها و باورهایی که به طور معمول از دیگران برگرفته شده است، و بر خودپنداره و رفتارش تاثیر گذاشته است، آگاهی دارد.
۲)از تاثیرات اجتماعی بر مفاهیم موجود در خودآگاهی دارد.
۳)از اینکه مجموعه نیروهای فردی و اجتماعی چگونه میتوانند بر “رشد خود” تاثیر داشته باشند آگاهی دارد.
۴)از اینکه چگونه “شرایط ارزشی” که در مراحل رشد اولیهاش وارد شده است بر عملکرد امروز او تاثیر دارد.
۵)اینکه چه هنگامی تغییر را تجربه میکند و چه هنگامی در برابر تغییر مقاومت میکند را میفهمد.
۶)حس قوی هویت دارد.
۷)آگاهی از طرحهای بادوام در رفتارهای خود و ارتباطهای بین فردی.
۸)از منبع احتیاجها و ترسهایی که مسبب تعصبهای فردیش میشود، آگاه است.
۹)از اینکه چگونه جنسیتش در ارتباطهای فردی و حرفهایاش نمایان میشود، آگاهی دارد.
۱۰)درباره رفتار انسان نظریه خاص خودش را دارد.
۱۱)از اینکه هرگونه سد فردی میتواند عیناً در ارتباطات درمانیاش مشکل آفرین باشد، آگاهی دارد.
۱۲)آگاهی داشتن به اینکه ترجیحات فردی و تعصباتاش ممکن است به زمینه مشاورهایاش کشیده شود.
۱۳)از سدهایی که در رشد فردیش وجود دارد، آگاه است.
۱۴)از اینکه ممکن است در شرایطی قرار بگیرد که خود را بسیار زیاد درگیر مراجع کند، آگاه است.
۱۵)از اینکه ممکن است در شرایطی قرار بگیرد که میزان درگیریاش با مراجع به حداقل مطلوب برسد، آگاهی دارد.
۱۶)قادر به باروری فراگیری اهداف شخصی است.
۱۷)گرایش دارد مهارتها و نگرشهایش را به صورت نقادانهای مورد ارزیابی قرار دهد.
۱۸)از اینکه در صورت چالش درباره مجموعه ارزشی خود تحمل دارد و این موضوع موجب یادگیریاش میشود، اطمینان دارد.
۱۹)از انتخابهای فردی خود آگاه است.
۲۰)توانایی پذیرش و پاسخ بازخورد به دیگران را دارد.
۲۱)توانایی ارزیابی خود به صورت باز و به دقت را دارد.
خلاصهای از دیدگاههای نظریههای شغلی پیرامون تاثیر و تاثر شغل مشاوره بر مشاور و از آن در زیر آمده است (چنگ[۱۸۰]، ۲۰۰۸):
جدول۲- ۲-دیدگاههای نظریههای شغلی درباره “رشد و عملکرد مشاور” | ||
نظریهپرداز | سال | نظریه |
جنینگز[۱۸۱] و همکاران |
۲۰۰۳
|